Galeria
Kontakt
Capoeira Szczecin Youtube
Capoeira Szczecin Facebook

Instrumenty


Instrumenty

Bateria (orkiestra) składa się przeważnie z 5 do 7 instrumentów: trzech berimbau (gunga, medio, viola), bębna (atabaque), tamburyna (pandeiro) oraz dodatkowo charakterystycznej tarki: reco-reco i dzwonków: agogo. Zawsze towarzyszy im również klaskanie i śpiew.



Berimbau


BerimbauNie jest on może najstarszym z instrumentów w Capoeira ale zdecydowanie najważniejszym. To on nadaje rytm (toque) grze w centrum roda, zagrzewa widzów do głośnego śpiewu i uspokaja kiedy starcia robią się zbyt ostre. W roda używa się jednego bądź trzech barimbau. W pierwszym przypadku musi on być donośny tak żeby wyraźnie kierować roda. Osoba go trzymająca "zarządza" roda jak dyrygent orkiestrą. W drugim, osobą kierującą jest trzymający berimbau gunga, który gra jednostajnie główny rytm, osoba grająca na berimbau medio także gra główny rytm przeplatając go wariacjami bądź gra jednostajnie wariację głównego rytmu. Berimbau viola natomiast gra różnorakie wariacje; improwizacje. Berimbau wykonany jest z drewnianego łuku o długości około 150-170 cm. Do jednego z końców przymocowuje się strunę (arame - dziś robi się ją z drutu wyciąganego z opony samochodowej, kiedyś używano do tego jelit zwierzęcych) w specjalnym nacięciu. Na drugim końcu za pomocą dwóch małych gwoździ mocuje się kawałek skóry, tak żeby po naciągnięciu struny nie zsuwała się ona z kija. Jako pudło rezonansowe służy wysuszona i wydrążona tykwa: cabaca, w której wycina się sie otwór zwany boca do berimbau (usta berimbau). Po przeciwnej stronie wykonuje się dwa małe otworki, przez które przeciągamy sznurek. Przywiązujemy nim tykwę do łuku. Instrument trzymamy zazwyczaj lewą ręką razem z metalową monetą (dobrao) bądź kamieniem, który służy nam do naciskania na strunę i pomaga w wydobywaniu zeń dźwięków. Powstaje on na skutek uderzania drutu drewnianą pałeczką (baqueta) trzymaną w prawej dłoni jak długopis. Na środkowy i serdeczny palec zakładamy caxixi: małą grzechotkę, która towarzyszy brzmieniu berimbau. Jest ona pleciona z wikliny a w środku znajdują się suszone nasiona bądź małe kamyczki.

Rytmy Berimbau



Pandeiro


PandeiroPandeiro jest drugim co do ważności instrumentem w roda de Capoeira. My znamy go pod nazwą: tamburyn. Jest on bardzo starym instrumentem perkusyjnym z rodziny membranofonów ( źródło dźwięków znajduje się w membranie ze skóry) używanym przez Hebrajczyków, Arabów, Afrykańczyków i Europejczyków. Przybył do Brazylii razem z portugalskimi podbojami. Obecnie jest uznawany za symbol samby. Pandeiro składa się z membrany wykonanej najczęściej ze skóry (podczas roda Mestre Bimba używano jednego berimbau i dwóch pandeiro ze skóry boa dusiciela) naciągniętej na drewnianą bądź metalową ramę. Umieszcza się na niej małe metalowe talerzyki, które przy uderzeniach wydają charakterystyczny dźwięk.








Atabaque


AtabaqueAtabaque jest dużym (około 120cm) bębnem przypominającym afrykańskie Konga. Na jednym z pierwszych obrazów ukazujących Capoeira (Taniec wojenny, Rugendas 1824) widać Capoeiristas podczas jogo przy dzwiękach właśnie bębna. Towarzyszy on Capoeira od przynajmniej 300 lat. Nie jest on najważniejszym instrumentem roda ale grający na nim powinien być doświadczonym muzykiem. Jest to najgłośniejszy instrument w bateria i bez problemu może zagłuszyć berimbau a jego zadaniem jest go podkreślać a nie tłumić. Atabaque wykonany jest z zestawionych ze sobą kawałków drewna tworzących razem wysoki kocioł. Na jego szczyt za pomocą liny naciągana jest gruba skóra i przytrzymywana specjalnymi kołkami. Całość stawia się na stojaku żeby udrożnić wylot kotła i uwolnić dźwięk.








Agogo i Reco-reco


Agogo i Reco-recoDo rzadziej używanych instrumentów należy Agogo oraz Reco-reco. Agogo to połączone ze sobą miedziane bądź metalowe dzwonki lub wydrążone orzechy kokosa, w które uderzamy pałeczką w rytm klaskania. Mimo prostoty konstrukcji i obsługi w odpowiednich rękach instrument ten potrafi podkreślić nastrój roda. Pochodzi on z Afryki i jest typowym instrumentem afro brazylijskich obrzędów religijnych. Reco-reko to tarka wykonana najczęściej z bambusa, po której przesuwamy pałeczkę w celu wydobycia dźwięku.